جاذبه هاي مشهد

شهر مشهد را اغلب ايرانيان و حتي توريستي هايي که از خارج به ايران سفر مي کنند با حرم امام رضا و آرامگاه فردوسي مي شناسند در حالي که اين شهر پر از جاذبه هاي گردشگري جذاب و طبيعي است که هر کدام براي خودشان مي توانند به عنوان يک قطب گردشگري محسوب شوند. مشهد شهر مشهد در بخش مركزي شهرستان مشهد واقع در شمال شرقي استان خراسان و در محدوده‌اي به مساحت 270 كيلومتر مربع قرار دارد. اين شهر حدود دو ميليون و پانصد هزار نفر است. شهر مشهد بين مدار جغرافيايي 10/36 تا 23/36 عرض شمالي و 28/59 تا 43/59 طول شرقي قرار گرفته است. ارتفاع متوسط شهر از سطح دريا حدود 1050 متر (حداكثر 1150 متر و حداقل 950 متر) و جهت باد غالب از غرب به شرق است. با توجه به وجود بارگاه ملكوتي حضرت علي‌ابن‌موسي‌الرضا (ع)و ساير جاذبه هاي زيارتي و سياحتي، شهر مشهد هر ساله از نزديك به سيزده ميليون زائر پذيرايي مي‌كند.

۱- درياچه چشمه سبز

در يکي از بلندترين نقاط رشته کوه بينالود در ۵۰ کيلومتري غرب مشهد واقع شده است. اين درياچه کوهستاني که ارتفاع آن در ۲۵۰۰ متري سطح دريا واقع شده وسعت زيادي دارد و از آب آن براي آبياري باغ ها و زمين هاي کشاورزي اهالي اين منطقه بهره مي برند.

۲- مقبره فردوسي

يکي از جاذبه هاي ارزشمند مشهد مقبره فردوسي است که آثار وي جزو ارزشمندترين آثار ادبي ايران است.

آرامگاه فردوسي در فاصله ۲۰ کيلومتري از شهر مشهد در شهر توس قرار گرفته است. اين بنا با الهام از معماري دوره هخامنشي، توسط هوشنگ سيحون بر پايه طرحي از کريم طاهرزاده طراحي و بازسازي شد. بازسازي و ساخت اين بنا در سال ۱۳۴۳ به دستور انجمن آثار ملي آغاز شد و در سال ۱۳۴۷ به پايان رسيد. اين بناي ۹۰۰ متري از ستون، سنگ و کاشي ساخته شده است و در آن از عناصر تزييني هخامنشي در ستون ها و سر ستون ها استفاده شده است. بر روي ۴ ضلع اين آرامگاه نيز اشعاري از حکيم فردوسي نگاشته شده است.

۳- مجموعه کوهسنگي

دومين پارک بزرگ مشهد بعد از پارک ملت مجموعه کوهسنگي است که در ليست جاذبه هاي مشهد قرار مي گيرد و در جنوب غربي اين شهر نيز واقع است. پارک کوهسنگي در حاشيه کوه ‌هايي مرتفع ايجاد شده و از قديمي ‌ترين روستاهاي مشهد است. اين منطقه يکي از محبوب ترين تفريحگاه هاي شهر مشهد است و داراي شهر بسياري است چرا که يکي از شاهان ايران به شاه عباس در اين منطقه تاج گذاري کرده است. اين پارک تلفيقي از آب، سنگ و سرسبزي و نور است. ساختمان موزه‌بزرگ خراسان، با الگوبرداري از معماري کاخ کلات نادر، جلوه زيبايي به اين مجموعه داده است.

۴- آرامگاه نادرشاه افشار

۵- پارک طبيعي هفت حوض

پارک طبيعي هفت حوض در دل کوه هاي خلج جاي گرفته است. اين منطقه در ۷ کيلومتري مشهد قرار دارد و داراي هفت حوض مي باشد.

به منظور دسترسي به اين منطقه بعد از وارد شدن به شهرک سيدي و جاده خلج و طي کردن حدود ۳ کيلومتر از جاده، به يک دوراهي مي‌رسيد. بايد جاده اتوبان و آسفالت سمت چپ را ادامه دهيد تا به ميداني برسيد. اگر قصد سفر به اين منطقه را داريد بايد بعد از رسيدن به اين ميدان اتومبيلتان را پارک کنيد و حدود ۲ کيلومتر از مسير را پياده طي کنيد تا به «هفت حوض» برسيد.

۶- پارک وکيل آباد

از ديگر جاذبه هاي مشهد پارک وکيل آباد است که به عنوان يکي ديگر از تفرجگاه هاي اين شهر محسوب مي شود و در جنوب غربي مشهد واقع شده است. اين منطقه به علت قدمت خود و قرار گرفتن در دره اي باصفا از گذشته هاي دور تاکنون مورد توجه اهالي اين شهر و مسافران آن نيز بوده است. اين پارک جنگلي که در گذشته به نام ميرطراز يا باغ وکيل ‌آباد شناخته مي‌شده، در سال ۱۳۴۸ شمسي توسط مالک آن، حسين آقاي ملک، به‌صورت رسمي وقف استفاده عموم و به شهرداري مشهد واگذار شد.

۷- باغ گياه‌شناسي

باغ گياه شناسي مشهد شايد بتوان گفت يکي از برترين جاذبه هاي اين شهر است چرا که از بخش هاي متنوعي تشکيل شده و در آن مي توانيد مجموعه گياهي منطقه رويشي ايران، مجموعه آربراتوم و سيستماتيک گياهي، باغ ميوه هاي بومي ايران، مجموعه گياهي سوزني برگان، مجموعه نمايشي باغ صخره اي و … را مشاهده کنيد. اين باغ به منظور حفظ و نگهداري گياهان و داشتن يک بانگ ژن زنده گياهي در اين شهر ساخته شده است. اين باغ در بلوار جمهوري اسلامي، حد فاصل چهارراه مقدم و ميدان غدير واقع است.

۸- بند گلستان

جاذبه هاي مشهد را قطعا نمي تواند در يک مطلب خلاصه کرد بنابراين ما به طور مختصر مي خواهيم به چند مورد از آن ها اشاره کنيم که بند گلستان نيز يکي ديگر از آن ها است. اين جاذبه در ۸ کيلومتري غرب مشهد و بر روي رودخانه گلستان احداث شده است. اين بند از مناطق توريستي و ديدني مشهد است. با وجود اينکه حدود ۵۰۰ سال از عمر اين بنا مي‌گذرد، هنوز سالم و پا برجاست.

۹- غار مغان

غار دو دهانه اي در ۳۵ کيلومتري شهر مشهد و در جنوب روستاي مغان قرار گرفته است که درون آن آثار استالاگميت و استالاکتيت بسياري وجود دارد. عمق اين چاه ها ۲۵ متر است و همچنين درونش پرتگاه ها و برکه هاي آبي هست که باعث مي شود از ماجراجويي انفرادي پرهيز کنند.

۱۰- باغ ملي

يکي از شلوغ ترين و جذاب ترين جاذبه هاي مشهد باغ ملي است. محمود سيستاني مالک اين مکان بوده و قنات رکن آباد نيز يکي از قنات هاي مشهور اين شهر است. در حال حاضر اين بوستان بزرگ و با صفا با آب‌نما و درختان بلند به مکاني زيبا و خاص در شلوغي و هياهوي وسط شهر تبديل شده است. در دل اين باغ سرسبز تنديس‌هايي از مشاهير علم و ادب و عرفان به چشم مي‌خورد.

۱۱- دهکده ييلاقي شانديز

يکي ديگر از جاهاي ديدني مشهد، منطقه ييلاقي پديده شانديز است. شانديز با آب و هواي خوشي که دارد، در ۳۸ کيلومتري غرب مشهد واقع شده. اين منطقه ترکيبي است از رودخانه هاي متنوع، دره ها و درختان بلند چنار، سپيدار و ارغوان و صداي خوش پرندگاني مثل هد هد. اين منظره را که به تابلوي نقاشي مي‌ماند، باغ هاي انبوده و حيواناتي مثل گراز و گرگ تکميل مي‌کنند.

۱۲- بازار رضا

خوب نوبتي هم باشد نوبت يکي معروف ترين جاذبه هاي مشهد است به نام بازار رضا که کمتر کسي است به اين شهر سفر کند ولي به بازار رضا نرود. اين بازار سنتي در مشهد علاوه بر معماري زيبا و سنتي که دارد يکي از قديمي ترين مراکز عرضه سوغاتي و صنايع دستي شهر مشهد نيز مي باشد. وقتي وارد بازار رضا مي‌شويد، قبل از اينکه غرق تماشاي ويترين‌ها شويد، کمي از زيبايي معماري اين بازار لذت ببريد.

۱۳- غار بيمار آب

غاري در ۶ کيلومتري دهکده کوشک آباد به نام غار بيمار آب قرار دارد که در بلندي ها واقع شده و آب فراواني در کف آن جريان دارد. ساکنين اين محلي چون از آب غار بيمار آب به منظور معالجه ي حيوانات اهلي استفاده مي کنند به احتمال زياد اين نام را برروي آن قرار داده اند. در ابتداي اين غار يک چاه عمودي ۱۵ متري وجود دارد که در انتهاي آن آبهاي چکيده از سقف غار جمع شده و تشکيل يک حوضچه نسبتا عميق را داده است. اهالي اين منطقه گهگاهي آبي از اين غار براي حيوانات خود بيرون مي کشند و آن ها مي دهند چرا که اعتقاد دارند اين آب براي آنها حکم علاج را دارد و از بيماري به دور مي مانند.

۱۴- خانه تاريخي ملک

يکي از آثار تاريخي که در شهر مشهد وجود دارد خانه تاريخي ملک است که در فهرست آثار ملي ايران در سال ۱۳۷۷ به ثبت رسيده است. اين بنا يکي از نمونه خانه ‌هاي زيباي بر جاي مانده از دوران انتقال معماري در اواخر عصر قاجاريه محسوب مي‌شود. در گذشته اين بناي تاريخي بسيار وسيع بوده ولي اکنون تنها بخش بيروني آن بر جاي مانده است که شامل دو طبقه مي شود. طبقه بالايي داراي سقف مشبک و منبت ‌کاري شده چوبي و شومينه گچبري زيبايي است. خانه ملک امروزه مرکز هنرهاي سنتي ميراث فرهنگي و گردشگري خراسان رضوي است. گفتني است حمام خانه ملک تنها نمونه حمام تاريخي خصوصي دوره خود در شهر مشهد معرفي شده است. اين بنا در سال ۱۳۸۵ به عنوان خانه توريست انتخاب شد.

۱۵- روستاي زشک

روستايي به نام زشک در شهر مشهد وجود دارد که به دليل وجود سارهاي متعدد و منحصر به فردي که دارد در ليست جاذبه هاي مشهد نيز قرار گرفته و مقصد بسياري از گردشگراني است که به اين شهر سفر مي کنند. در مسير رودخانه اگر پيش برويد خواهيد ديد در مکاني رودخانه کاملاً خشک است در حالي که چند صد متر پايين تر آب فراواني از دل زمين بيرون مي جوشد و به خاطر اين ويژگي است که زشک به چشمه هاي جوشان معروف شده است.

16- خانه توکلي

از مهم‌ترين ويژگي‌هاي اين بنا مي‌توان به استفاده از کاشي‌کاري و آجرکاري نفيس در آن اشاره کرد که در تمام قسمت‌هاي ساختمان، از درب ورودي گرفته تا نماي بيرون و حتي داخل بنا به چشم مي‌خورد. همچنين استفاده از ستون‌هاي آجري در نماي ساختمان که به کتيبه‌اي در بالاي آن ختم مي‌شود، جلوه‌اي خاص و زيبا به آن بخشيده است. اين خانه در خيابان نواب صفوي ۷ قرار دارد.

17- خانه داروغه

خانه داروغه مربوط به دوره قاجار است و در خيابان نواب صفوي، راسته حوض مسگران، کوچه داروغه واقع شده است. خانه تاريخي داروغه را معماران و بناهاي روس به دستور محمد يوسف خان، داروغه مشهد در اواخر دوره قاجار ساختند. بر اساس شواهد موجود تا حدود سه دهه گذشته، اين بناي تاريخي کاربرد مسکوني داشته است، اما سال ۱۳۶۶ اين خانه توسط ورثه به نمايندگان يکي از هيئت‌هاي مذهبي روستاي شهيديه شهرستان ميبد يزد فروخته شد و از آن پس تا سال ۱۳۹۱ از اين بنا به‌ عنوان محل تجمع و اسکان هيئت‌هاي مذهبي استفاده مي‌شد. اين خانه تاريخي در سال ۱۳۹۱ توسط شهرداري مورد تملک قرار گرفت و با هزينه شهرداري مرمت شده است.

18- خانه پيشه وران

قدمت اين خانه قديمي را به علت عدم وجود کتيبه و تاريخ مستند ساخت با توجه به مستندات شفاهي نزديک به دهه اول قرن ۱۴ نسبت مي‌دهند، يعني اواخر دوره قاجار و پهلوي اول است و تاكنون دو يا سه بار بازسازي شده است. اين خانه به ثبت نرسيده، اما درحال حاضر تحت تملک شهرداري منطقه ۸ مشهد است. سعي شده است در اين خانه سبک و وسايل ويژه زندگي مشهدي‌ها در دوران ساخت آن به تصوير کشيده شود. اين خانه تاريخي در خيابان آخوند خراساني ۵ قرار دارد.

19- خانه رجايي

20- خانه بهشت

پيش از اين يکي از صدها بناي موجود در محله سراب مشهد بوده که نام آن برگرفته از سرآب قنات قريه سناباد است و پس از نوغان قديمي‌ترين محله شهر به شمار مي‌رود. اين مجموعه از نظر بنا و ساختمان بيش از ۸۰ سال پيشينه تاريخي دارد. اولين کاربري آن دبيرستان مستوفي و بعد از آن با کاربري‌ها مختلف در سال ۱۳۸۳ به فرهنگسراي بهشت تغيير کاربري يافت. فرهنگسراي بهشت مربوط به دوره پهلوي اول است و در مشهد، خيابان امام خميني، خيابان جنت واقع شده و اين اثر در تاريخ ۱۲ تير ۱۳۸۴ با شماره ثبت ۱۲۰۷۰ به‌عنوان يکي از آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.

برگرفته از سايت هاي

1- https://www.kojaro.com/2017/1/6/124292/mashhad--historic--houses-pt1/

2- https://www.eligasht.com/Blog/travelguide/%D8%AC%D8%A7%D8%B0%D8%A8%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF/